Merkez Garı

Önceleri hiçbir şey yoktu. Bu bakış açısı hatalı ve aptalcaydı tabii çünkü Mısır’da, Arap ülkelerinde, Afrika’da pek çok film yapılmıyordu; pek çok hikâye anlatılıyor, görüntüler bir araya getiriliyordu. Ama bu hikâyelerin, görüntülerin ve filmlerin hiçbiri üretim yerlerinin dışında görülemiyor, hiç bilinmiyorlardı. Daha sonra sömürgecilik karşıtı bir dalga oluştu, Güney’in ulusları, Nasır ve Süveyş hareketleniyordu ve aynı tarihlerde örtünmüşlüklerinin (az ya da çok) altında cinsellik taşıyan güzel kadınların ve yakıcı gözleri ve sesleriyle genç erkeklerin oynadığı müzikal komediler ve aşırı duygusal adamlar da ortaya çıktı. Bunlar, hoş, egzotik ve kimi zaman oldukça kayda değer filmlerdi; eğer bu filmlerden birini izleme fırsatı bulsanız, biraz hoşgörüyle birlikte takdir ederdiniz. Daha sonra Merkez Garı karşımıza çıktı. Sanki ergenlik dönemine erişmiş sinema, birdenbire kendi dünyasının o güne dek bilinmeyen bir yanını ortaya çıkararak yeniden çocukluk günlerine dönüştü. Bu yeni sinema, kendine ait bir form inşa etmek üzere, Hollywood’tan ve İtalyan yeni gerçekçiliğinden ders almıştı. Mizah, bilgelik ve kederle doluydu; kentin günlük yaşamındaki çok ufak ayrıntılara önem veriyordu; ihtiras ve arzunun ilkel güçlerini betimliyordu; klasik ve Doğu’ya özgü ikonografiyi derinlemesine inceliyordu. Bütün bunlar fantezi ve gerçekliğin karışımı içerisinde sunuluyordu. Merkez Garı, canlı ve etkileyici, çizdiği portrelerde titiz, hem tek bir bireyin yaratımı hem de Batı’nınkine çok yakın ama aynı zamanda çok farklı laik bir kültürün cisimlendirilmesi bakımından orijinal. Peki kimdir bunun sorumlusu? Yusuf Şahin. İstek ve umutsuzlukla dolu, ufak tefek, "çılgın” bir adam. Şahin, kendisi ve yaşam hakkındaki rahatsız edici açığa vuruşları beyaz perdeye taşırken, çekici bir limonata satıcısına (Hind Rostom) karşılıksız bir aşk besleyen Kenaoui adındaki özürlü bir gazete satıcısını canlandırıyor. Hikâyenin bileşenleri basit olsa da burada betimlenen dünya hem tehlikeli hem de karmaşık. Olayların gelişimi kentin yaşamında karanlık bir cehennem çukuru açıyor. İlk gösterime girdiğinde, Mısırlı izleyiciler tarafından çok sert biçimde eleştirilen Merkez Garı, 20 yıl sonra yeniden keşfedildiğinde, hak ettiği gibi bir başyapıt olarak selamlandı.